“Οι αγορές έχουν μάθει να προεξοφλούν πάντα τις διαφαινόμενες τάσεις” σύμφωνα με τον Καθηγητή Τουριστικού Μάνατζμεντ του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και Πρόεδρο του ΤΟΠΕΛ Κωνσταντίνο Μαρινάκο. Ωστόσο ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελείωνε σύντομα τα δεδομένα βάσει των πρόσφατων εκτιμήσεων είναι αρνητικά για την έκβαση της εφετινής τουριστικής σεζόν για πολλούς προορισμούς της χώρας μας (και περιοχών της Πελοποννήσου) που συγκαταλέγονται στις πρώτες επιλογές Ρώσων και Ρωσόφωνων τουριστών.

Διαβάστε την ακόλουθη αποκλειστική και αποκαλυπτική συνέντευξη του Προέδρου του Τουριστικού Οργανισμού Πελοποννήσου στον Κώστα Πρώιμο.

Κώστας Πρώιμος: Κύριε Καθηγητά, ως οικονομολόγος αλλά και ως εκπρόσωπος τουριστικών φορέων, ποια είναι η άποψή σας αναφορικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία τόσο για την ελληνική οικονομία όσο και για τον τουρισμό;

Κων/νος Μαρινάκος: Αρχικά οφείλουμε να εκφράσουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό και να ευχηθούμε το συντομότερο να αποκατασταθεί η ειρήνη στην χώρα τους.
Είναι γεγονός ότι εάν συνεχιστεί για αρκετές ημέρες ακόμα ο πόλεμος στην Ουκρανία, τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Χώρα μας οι πολίτες θα δουν να υφίσταται μια διπλή συρρίκνωση το εισόδημά τους, αφενός λόγω της αύξησης του πληθωρισμού, αφετέρου λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης. Και αυτό διότι οι τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να καλπάζουν και να σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, προκαλώντας πληθωρισμό σε μια στιγμή που ήδη η παγκόσμια οικονομία και κατ’ επέκταση και η ελληνική, βρισκόταν σε ανισορροπία. Η πανδημική κρίση είναι γεγονός ότι επιβράδυνε σε μεγάλο βαθμό την παραγωγή, δημιουργώντας σημαντικό έλλειμμα που είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών των περισσοτέρων αγαθών προς τα πάνω και την ανεπάρκεια λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας ακόμα και σήμερα.
Οι σημερινές συνθήκες πολέμου στην Ουκρανία δυσχεραίνουν περαιτέρω τα πράγματα διότι εάν δεν επιλυθεί άμεσα το θέμα της ενέργειας και ξαφνικά η Ρωσία για παράδειγμα σταματήσει να εφοδιάζει με ενέργεια την Ευρώπη, θα έχουμε σαφώς έλλειμμα προσφοράς και κατά συνέπεια περαιτέρω άνοδο των τιμών. Δεν λέμε πως θα συμβεί, καθότι και οι δύο πλευρές έχουν λόγους να διατηρήσουν αυτή τη ροή ενέργειας , η Ρωσία για να εισπράττει χρήματα και η Ευρώπη για να καλύπτει τις ενεργειακές της ανάγκες, αλλά δεν μπορούμε και να το αποκλείσουμε απόλυτα καθότι δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε απόλυτα τις εξελίξεις σε αυτό το πεδίο.

Κώστας Πρώιμος: Απειλείται η χώρας μας με οικονομικό εκτροχιασμό πλέον;

Κω/νος Μαρινάκος: Προσωπικά δεν θεωρώ ότι οι τρέχουσες συνθήκες πολέμου στην Ουκρανία μπορούν να εκτροχιάσουν την οικονομία της Χώρας μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη διαθέτει ένα ισχυρό νόμισμα (το δεύτερο σκληρότερο παγκοσμίως) γεγονός που επιτρέπει να ενισχύσει με ρευστότητα τις χώρες– μέλη της και μάλιστα με χαμηλά επιτόκια που ακόμα κα εάν συνεχιστεί ο πληθωρισμός τα επιτόκια θα επηρεαστούν ελάχιστα, λόγω της σκληρότητας του νομίσματος. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τις οικονομίες των χωρών-μελών της με ευνοϊκούς όρους και να μην πληρώσουμε τόσο ακριβά τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.
Ειδικότερα ως προς τον τουρισμό η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σαφώς και μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο κυρίως ως προς την επερχόμενη θερινή τουριστική σεζόν, καθότι σταδιακά βυθίζει τη Δύση σε μια απόλυτη αβεβαιότητα σχετικά με τη διάρκεια και την έκταση μιας κλιμάκωσης της έντασης με άγνωστες συνέπειες.

Κώστας Πρώιμος: Ποιές είναι οι άμεσες επιπτώσεις; ο αντίκτυπος που θα προκληθεί από τις δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις;

Κων/νος Μαρινάκος: Ο πρώτος αντίκτυπος στον τουριστικό τομέα πρέπει να σημειωθεί στην ξαφνική αύξηση της τιμής του πετρελαίου, η οποία θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των αεροπορικών μεταφορών καθώς οι αεροπορικές εταιρείες θα δουν μια αύξηση σε ένα μεγάλο μέρος του κόστους τους που αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο επί του συνόλου .
Το δεύτερο πλήγμα στην προσπάθεια αναβίωσης του τουρισμού θα έρθει με την αύξηση των τιμών της ενέργειας που ήδη προκαλεί αυτός ο πόλεμος, που θα οδηγήσει τους Ευρωπαίους να διαθέσουν το μεγαλύτερο μέρος του οικογενειακού τους προϋπολογισμού για τα σπίτια τους, εις βάρος των διακοπών τους.
Το τρίτο πλήγμα θα υποστούν κυρίως οι ξενοδόχοι, οι οποίοι ως αποτέλεσμα αυτής της αύξησης του ενεργειακού κόστους θα δουν τα περιθώρια κέρδους τους να μειώνονται, έχοντας πρόσφατα καταγράψει μια ήδη σημαντική αύξηση του λειτουργικού τους κόστους λόγω του πληθωρισμού των πρώτων υλών.
Το τέταρτο χτύπημα έρχεται από το ‘’φρένο’’ στις πρόωρες κρατήσεις, μετά από ένα θετικό και ιδιαίτερα ενθαρρυντικό κλίμα που είχε διαμορφωθεί αρχικώς για αυτό το καλοκαίρι, καθώς το αίσθημα αβεβαιότητας για τον καταναλωτή τον οδηγεί να αναβάλει τις αποφάσεις του όταν αντιλαμβάνεται μεγαλύτερη αστάθεια στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή, παρά τα λόγια του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. ότι η απάντηση της Δύσης δεν θα είναι στρατιωτική, ούτε καν με την αποβολή της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα Swift λόγω έλλειψης συμφωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Ρώσοι συγκαταλέγονται στους τουρίστες που καταγράφουν πολύ υψηλή τουριστική δαπάνη. Ταξιδεύουν μαζικά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και ο αριθμός τους αυξάνεται σταθερά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Τώρα η σύγκρουση, οι κυρώσεις και το κλείσιμο των ουρανών θα οδηγήσουν σε κατάρρευση των αφίξεων, θέτοντας μια περαιτέρω κρίση σε έναν τομέα που έχει ήδη αποδυναμωθεί σοβαρά τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας.

Κώστας Πρώιμος: Αν υποθέσουμε ότι σύντομα τα πολεμικά παιχνίδια ελάμβαναν τέλος… Προλαβαίνουμε μια ομαλή τουριστική σεζόν;

Κων/νος Μαρινάκος: Οι ακυρώσεις στη χώρα μας, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα είναι επίσης πολύ σημαντικές ειδικά για κάποιους προορισμούς με πολύ υψηλή διασύνδεση με την Ρωσόφωνη αγορά (Κρήτη, Δωδεκάνησα, Χαλκιδική, Κέρκυρα, Πελοπόννησο). Μάλιστα σύμφωνα με το traveldailynews, με βάση τα τελευταία στοιχεία από την ForwardKeys η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε μια άμεση άνοδο στις ακυρώσεις πτήσεων από και προς τη Ρωσία. Στις 25 Φεβρουαρίου, την ημέρα μετά την έναρξη της εισβολής, κάθε κράτηση που έγινε για ταξίδι στη Ρωσία αντισταθμίστηκε από έξι ακυρώσεις προϋπαρχουσών κρατήσεων.
Τα τελευταία χρόνια είχε διαμορφωθεί μια διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για το τουριστικό προϊόν της χώρας μας από τις αγορές της Ρωσίας και κυρίως από την Ουκρανία καθότι δεν απαιτείτο η έκδοση visa για να έρθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τις προσδοκίες για την φετινή σεζόν να κάνουν λόγο για 400.000 Ουκρανούς και έως 700.000 Ρώσους, μια χρονιά ρεκόρ κυρίως για κάποιους προορισμούς της νησιωτικής Ελλάδας αλλά ένα σημαντικό κομμάτι αφορούσε και προορισμούς της ηπειρωτικής χώρας όπως η Χαλκιδική και η Πελοπόννησος. Και φυσικά το πάγωμα των κρατήσεων δεν αφορά μόνο τη Ρωσία και την Ουκρανία αλλά και άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, τις χώρες της Βαλτικής, τα Βαλκάνια και σταδιακά και χώρες της Δυτικής Ευρώπης εάν συνεχιστεί για μεγάλο διάστημα η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία. Δεδομένης της κατάστασης, και με τον οικονομικό αποκλεισμό που έχει επιβληθεί στη Ρωσία, διαφαίνεται πολύ δύσκολο, ακόμα κι αν ο πόλεμος έχει σύντομο τέλος, οι Ρώσοι να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για το 2022 και πιθανώς και για το 2023.

Κώστας Πρώιμος: Ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις για τη διάσωση του Ελληνικού καλοκαιριού σε οικονομικό επίπεδο;

Κων/νος Μαρινάκος: Τούτων δοθέντων, θα πρέπει να δρομολογηθεί η δημιουργία ενός στρατηγικού σχεδίου προώθησης του ευρωπαϊκού και ειδικότερα του ελληνικού τουρισμού σε μακρινές αγορές, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Λατινική Αμερική, η Νοτιοανατολική Ασία και η Κίνα, η Αυστραλία, η Αφρική, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ινδία, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι απώλειες από τη ρωσική αγορά το 2022, αλλά και να ενισχυθούν οι τουριστικές ροές από τις αγορές αυτές, να ταξιδέψουν στους ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Ευχόμαστε να τελειώσει σύντομα ο πόλεμος στην Ουκρανία και διατηρώ την αισιοδοξία ότι σύντομα οι αγορές θα ανακάμψουν, γιατί η οικονομία είναι πάνω από όλα ψυχολογία, και οι αγορές έχουν μάθει να προεξοφλούν πάντα τις διαφαινόμενες τάσεις.

enpel.gr/