Γράφει ο ΨΥΧΟΓΥΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Οικονομολόγος Μέλος Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής Μέλος Εθνικής Αντιπροσωπείας Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
Αναμφίβολα οι γεωπολιτικές εξελίξεις και ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κάνει εμφανές το λανθασμένο μείγμα ενεργειακής πολιτικής που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια η Ευρώπη και ταυτόχρονα αναδεικνύει την απουσία πρόβλεψης για την ύπαρξη μηχανισμών στήριξης παρόμοιων κρίσεων .
Η ενεργειακή κρίση και η κρίση ακρίβειας όμως βρίσκει για άλλη μια φορά την Ελλάδα σε ακόμα πιο δεινή θέση. Ανοχύρωτη ,όπως ακριβώς έγινε και με την πανδημική κρίση, και με την κυβέρνηση παθητικό θεατή των εξελίξεων . Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι σε όλες τις χώρες της Ευρώπης τα γρήγορα ρυθμιστικά μέτρα στην εγχώρια αγορά ενέργειας με πλαφόν στις τιμές, δίνουν ήδη αποτελέσματα με μείωση της τιμής του ρεύματος στην χονδρική και στην λιανική ,σε αντίθεση με την χώρα μας που οι τιμές αυξάνονται.
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση χωρίς παράλληλα σημαντικές επενδύσεις σε ΑΠΕ οδήγησαν την Ελλάδα να αυξήσει κατά 25% την εξάρτηση της χώρας από το φυσικό αέριο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη οι πληθωριστικές πιέσεις που δέχεται η χώρα τους τελευταίους 4 μήνες σπάνε όλα τα ρεκόρ και όλα αυτά πριν ακόμα την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι δείκτες ανεργίας ειδικά σε νέους και γυναίκες είναι για πολλούς μήνες από τους πλέον υψηλούς στην ΕΕ , η ακρίβεια καλπάζει και οι προβλέψεις του προϋπολογισμού για ανάπτυξη άνω του 4,5% για το 2022 φαντάζουν ήδη μαγική εικόνα. Σημαντικά τμήματα της ελληνικής οικονομίας όπως η πρωτογενής παραγωγή, η βιομηχανία και ο πολυαναμενόμενος τουρισμός θα δεχθούν τεράστιο πλήγμα από την εκτίναξη των τιμών ,γεγονός που θα έχουν αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ της Ελλάδας.
Οι αυξήσεις που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ είναι σοκαριστικές. Ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε στο 7,2% τον Φεβρουάριο, το ηλεκτρικό ρεύμα παρουσιάζει αύξηση 71% και το φυσικό αέριο 78,5%.Σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα οι αυξήσεις ανέρχονται άνω του 10%.Η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης έχει ξεπεράσει πλέον τα 2 ευρώ ανά λίτρο. Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ξεπερνά το 1,5 ευρώ το λίτρο.
Advertisement
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που σχετίζονται με αυτόν θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία από δω και πέρα. Η Ρωσία εξάγει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, και τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία είναι παράλληλα και μεγάλοι εξαγωγείς σιτηρών. Ρωσία και Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν πάνω από το 25% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού .Ως εκ τούτου, ο πόλεμος δεν μπορεί να παρά να έχει αντίκτυπο στις τιμές όχι μόνο της ενέργειας αλλά και των τροφίμων. Οι τιμές της ενέργειας και των αγαθών, μεταξύ των οποίων του σιταριού και άλλων δημητριακών, θα εκτιναχθούν και άλλο. Οι χώρες που έχουν πολύ στενούς οικονομικούς δεσμούς με την Ουκρανία και τη Ρωσία διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο για ελλείψεις και διαταραχές προμηθειών. Για τα φτωχότερα έθνη ωστόσο ή χώρες με διαρθρωτικά δημοσιονομικά προβλήματα μεγάλα χρέη και ελλείματα όπως η Ελλάδα το σοκ θα είναι πολύ πιο σοβαρό. Ήδη το σοκ των τιμών έχει ήδη παγκόσμιο αντίκτυπο, ιδιαίτερα για τα φτωχά νοικοκυριά, για τα οποία τα τρόφιμα και τα καύσιμα αποτελούν μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών.
Στην Ελλάδα ,ο υψηλός πληθωρισμός, ειδικά στα καύσιμα, θα διατηρήσει και θα αυξήσει ενδεχομένως τις επιδοτήσεις λογαριασμών που έχουν αρχίσει να δίνονται από το τέλος του 2021 σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για την κάλυψη μέρους των ανατιμήσεων. Μέχρι στιγμής για επιδοτήσεις έχουν διατεθεί περίπου 2 δισ. ευρώ από το ταμείο ενεργειακής μετάβασης, χωρίς βέβαια να μπορούν να ανασχέσουν το τεράστιο κύμα ακρίβειας και να ανακουφίσουν την κοινωνία. Τα χρήματα αυτά καλύπτονται από κεφάλαια εκτός προϋπολογισμού που σωρεύτηκαν στον λογαριασμό ΑΠΕ . Από τον επόμενο μήνα το ισοζύγιο εσόδων-δαπανών στον συγκεκριμένο λογαριασμό θα γίνει αρνητικό. Συνεπώς, το έλλειμμα θα αρχίσει να καλύπτει ο προϋπολογισμός, με αυτονόητες τις συνέπειες για το έλλειμμα. Αυτός είναι και ο λόγος της άμεσης ανάγκης δημιουργίας και λειτουργίας Ευρωπαϊκού Ταμείου αντιμετώπισης της ανατιμήσεων στην ενέργεια.
Το φάντασμα του στασιμοπληθωρισμού που άλλαξε την παγκόσμια οικονομία την δεκαετία του 1970 πλανάται και συζητιέται πλέον έντονα. Ύφεση, υψηλή ανεργία και ταυτόχρονα υψηλός πληθωρισμός και συνεχής αύξηση των τιμών. Όσο βαθαίνει η ενεργειακή κρίση γίνεται αντιληπτό ότι η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι στοχευμένη και να στηρίξει τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, έτσι ώστε να αντισταθμίσει το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Η επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρεύματος, η γενναία αύξηση του κατώτατου μισθού που παραμένει καθηλωμένος εδώ και πολλά χρόνια κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ταυτόχρονα η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής και στον ειδικό φόρο στα καύσιμα είναι μέτρα που έπρεπε να έχουν ήδη παρθεί από την κυβέρνηση. Είναι αδιανόητο το κράτος να κερδοσκοπεί εις βάρος του λαού από τις αυξήσεις των τιμών και την ίδια στιγμή να μην στηρίζεται η ελληνική κοινωνία .Η φορολόγηση των τεράστιων κερδών των παραγωγών ενέργειας που παραμένουν μέχρι σήμερα στο απυρόβλητο , θα δημιουργούσε ταυτόχρονα το δημοσιονομικό χώρο στον προϋπολογισμό ώστε να προστατευτεί άμεσα η ελληνική κοινωνία. Το χάσιμο χρόνου στην δεδομένη συγκυρία ισοδυναμεί με κατάρρευση των εισοδημάτων και τζίρων ,φέρνοντας την ελληνική κοινωνία στο χείλος της απόγνωσης.
Όπως είναι γνωστό, οι περισσότεροι αρχηγοί και Βουλευτές των πολιτικών παρατάξεων δεν θα απολαύσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές, εξαιτίας των Αυτοδιοικητικών Εκλογών. Η σαρωτική νίκη της Νέας Δημοκρατίας, που συγκέντρωσε 41%, ωθεί τα στελέχη της να έχουν ισχυρή παρουσία στις Περιφερειακές και Δημοτικές Εκλογές, όπως είχε γίνει το 2019 που είχε κερδίσει 12 από τις 13 Περιφέρειες και τους 2 από τους 3 μεγαλύτερους Δήμους της χώρας.
Η Περιφέρεια της Κρήτης και ο Δήμος του Πειραιά δεν απέκτησαν το γαλάζιο χρώμα, αλλά φέτος, η Νέα Δημοκρατία άλλαξε πλεύση εκεί που έχασε και στηρίζει τους κεντροαριστερούς υποψήφιους. Σε αντίθεση με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ., η Νέα Δημοκρατία έρχεται να δώσει και αυτήν τη μάχη πιο διπλωματικά απ’ όσο περιμέναμε. Η κατάσταση που επικρατεί στο πολιτικό προσκήνιο στη Ν.Δ. φαίνεται πως είναι αισιόδοξη, παρά τις τραγωδίες που είχαμε τις προηγούμενες εβδομάδες, όπως οι φονικές πυρκαγιές, η πτώση του Canadair και ο θάνατος των 2 πιλότων της Ελληνικής Αεροπορίας. Η παραίτηση του πρώην Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, κ. Μηταράκη, επειδή δεν ανταποκρίθηκε ως όφειλε στα καθήκοντά του στις κρίσιμες καταστάσεις που βίωνε η χώρα και η αποπομπή του Πατούλη δεν επέφεραν ιδιαίτερες αναταραχές στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που απογοήτευσε την Αντιπολίτευση.
Άλλο ένα γεγονός που πάλι δεν δημιούργησε τα αναμενόμενα προβλήματα στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας ήταν η απόσυρση υποψηφιότητας του νυν Περιφερειάρχη Πελοποννήσου με απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται ξανά ο διπλωματικός στόχος της Ν.Δ., αφού ανακλήθηκε η διαγραφή του εν ενεργεία Δημάρχου της Σπάρτης, Πέτρου Δούκα, ο οποίος είναι πάλι υποψήφιος.
Σε αντίθεση με την ενότητα και τη σύμπνοια που κυριαρχεί στην πολιτική παράταξη του Κυριάκου Μητσοτάκη, τα κόμματα της Αντιπολίτευσης εμφανίζουν εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά. Όσον αφορά την κατάσταση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «αλαλούμ». Τα εσωτερικά προβλήματα, όπως η απουσία Προέδρου, οι ανταγωνισμοί και η ασυνεννοησία που υπάρχει στα στελέχη, δεν βελτιώνουν τη διαλυμένη εικόνα του κόμματος. Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνονται από την καθυστέρηση που υπήρξε από τα στελέχη του κόμματος για την επιλογή υποψήφιου Δημάρχου στην Αθήνα. Αδύναμη φαίνεται η συνολική εικόνα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στις Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές, αφού το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν δέχθηκε να συνεργαστούν. Πιθανόν αυτό που θα κρίνει το ποσοστό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. είναι οι συμμαχίες που διαμορφώνονται κατά τη διάρκεια της διαδοχής για την ηγεσία του κόμματος. Κεντρικός στόχος όλων των στελεχών είναι να μην δοθεί η εικόνα της περαιτέρω κατάρρευσης.
Από την άλλη πλευρά, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. εισέρχεται σ’ αυτήν την αναμέτρηση με αργούς ρυθμούς, στοχεύοντας στη δεύτερη θέση στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές. Ο Νίκος Ανδρουλάκης και τα στελέχη του κόμματος έχουν 2 επιθυμίες στην επερχόμενη εκλογική μάχη. Πρώτον, το ΠΑ.ΣΟ.Κ να πετύχει ισχυρά και υψηλά ποσοστά στην Αττική και στα υπόλοιπα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς τα αποτελέσματα των Εθνικών Εκλογών ήταν απογοητευτικά. Η υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα ως Δημάρχου στον Δήμο Αθηναίων είναι μια ανάσα αισιοδοξίας για τη Χαριλάου Τρικούπη, επειδή είναι ένα νέο και άφθαρτο πρόσωπο με πλούσιο βιογραφικό. Ο δεύτερος στόχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι να βαφτούν «πράσινες» και άλλες Περιφέρειες, πέραν της Κρήτης.
Advertisement
Είναι εμφανές ότι τα 3 μεγάλα κόμματα έχουν διαφορετικούς ρυθμούς και σ’ αυτές τις Εκλογές. Η Νέα Δημοκρατία με την έξυπνη διπλωματία, που θα εφαρμόσει και σ’ αυτήν την εκλογική αναμέτρηση, σίγουρα θα καταφέρει να ξανά βάψει όλον τον χάρτη της Ελλάδας «μπλε». Αντίθετα στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το βλέμμα είναι στραμμένο στο κενό ηγεσίας. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. προσπαθεί κάθε λεπτό να συσπειρώσει όλο και περισσότερους ψηφοφόρους, προκειμένου να πείσει τη Ν.Δ. και τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ότι είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό.
Η Ρόδος αναμφισβήτητα αποτελεί την προμετωπίδα του τουριστικού μας προϊόντος και ό,τι συνέβη οφείλει να μας αφήσει κάποια διδάγματα για τον τουρισμό της επόμενης ημέρας
Ρόδος αναμφισβήτητα αποτελεί την προμετωπίδα του τουριστικού μας προϊόντος και ό,τι συνέβη οφείλει να μας αφήσει κάποια διδάγματα για τον τουρισμό της επόμενης ημέρας. Η πολυδιάσπαση των δομών του τουρισμού και της λειτουργίας των συνδεόμενων κλάδων έχει μετατρέψει τον ελληνικό τουρισμό σε μια «ευάλωτη» οικονομική δραστηριότητα, εκτεθειμένη στις διαδοχικές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Η δημιουργία διαδικασιών ευελιξίας και ανθεκτικότητας αποτελεί προαπαιτούμενο για την επόμενη ημέρα, έχοντας στο επίκεντρο τη συστηματική προσπάθεια των μελών του οικοσυστήματος φιλοξενίας, ώστε να αποτραπούν ή να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι κρίσεις. Οι τουριστικές επιχειρήσεις και οι προορισμοί που επιβιώνουν από κρίσεις θα επανέρχονται στο προσκήνιο με αυξημένα συγκριτικά πλεονεκτήματα.
• Μάθημα πρώτο. Η διαχείριση των προορισμών μπαίνει στο επίκεντρο. Προϋπόθεση είναι να λειτουργήσουν άμεσα οι νομοθετημένοι Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού (DMMO) με εγγυημένη χρηματοδότηση βάσει αποτελεσμάτων και αξιοκρατικών κριτηρίων στη στελέχωσή τους. Η διαχείριση κινδύνου χρειάζεται να αποτελεί βασικό τμήμα του οργανογράμματος και να λειτουργεί κάτω από τις κατευθύνσεις του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και την Πολιτική Προστασία Περιφερειών και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Advertisement
• Μάθημα δεύτερο. Σχέδια διαχείρισης κινδύνου. Η χώρα διαθέτει μια σειρά από αντίστοιχες στρατηγικές, αλλά και πολυδιάσπαση στη λήψη αποφάσεων. Παραδείγματα αποτελούν το Σχέδιο Ξενοκράτης, το Πλάνο Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Τουρισμού από το 2007 (PRC Group, THR, MRB) και κάποιες κατά τόπους μελέτες. Οι επιμέρους προορισμοί της χώρας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές τους, θα πρέπει να δημιουργήσουν σύγχρονα σχέδια διαχείρισης κινδύνου προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους, αξιοποιώντας τις προηγμένες τεχνολογίες. Χρειάζονται σχέδια τα οποία θα προσαρμόσουν –με σύγχρονους όρους στη συστημική αντιμετώπιση κινδύνων– και ζητήματα πρόληψης, προετοιμασίας, εκπαίδευσης, αναγνώρισης, εκτίμησης, διαβάθμισης αντιμετώπισης και ανάκαμψης μετά τις κρίσεις.
• Μάθημα τρίτο. Το περιεχόμενο είναι βασιλιάς και στις κρίσεις. Στη Ρόδο, η διάχυση της πληροφορίας γίνεται σε πραγματικό χρόνο από τους ίδιους τους πυρόπληκτους τουρίστες. Live βίντεο της πυρκαγιάς στη Ρόδο κατέκλυσαν το TikTok και τα υπόλοιπα social media. Τα επίσημα αυτά εργαλεία επικοινωνίας με επαγγελματισμό θα πρέπει να συμμετέχουν στη διαχείριση της κρίσης, αφού άμεσα στηθεί η επίσημη επικοινωνιακή ομάδα. Προαπαιτούμενα είναι η ειλικρίνεια, η ευαισθησία, η αντίληψη της κοινής λογικής και η αίσθηση του επείγοντος της κατάστασης.
• Μάθημα τέταρτο. Η πολιτική των εκκενώσεων σώζει ζωές. Πρέπει όμως να γίνεται με μέτρο, κλιμακωτά και κυρίως με συντονισμό. Οι επισκέπτες σε καρότσες, που είδαμε στη Ρόδο, δεν τιμούν κανέναν. Θα πρέπει η διαδικασία των έκτακτων μετακινήσεων να έχει προβλεφθεί στα guarantee και allotment συμβόλαια, καθώς και η συμμετοχή των tour operators και των ιδιωτικών λεωφορείων που διενεργούν το επίγειο handling στους προορισμούς. Η ίδια λογική πρέπει να επεκταθεί και σε ζητήματα αξιοπρεπούς φιλοξενίας και σίτισης των πυροπλήκτων. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξουν και δεσμεύσεις με τις συνεργαζόμενες αεροπορικές εταιρείες για έκτακτες πτήσεις επαναπατρισμού.
• Μάθημα πέμπτο. Φέρουσα ικανότητα και στη διαχείριση κινδύνων. Συνήθως συγχέουμε τη φέρουσα ικανότητα (carrying capacity) των μαζικών προορισμών, όπως η Ρόδος, με ζητήματα χωρητικότητας υποδομών, αντοχής των προορισμών, που έχουν φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις. Η νέα προσέγγιση της αντιληπτικής φέρουσας ικανότητας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις υποδομές σε συνάρτηση με τους κινδύνους και τη δυνατότητα αντιμετώπισής τους.
Οι επιμέρους προορισμοί της χώρας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές τους, θα πρέπει να δημιουργήσουν σύγχρονα σχέδια διαχείρισης κινδύνου.
• Μάθημα έκτο. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής προκαλούν όλο και πιο συχνά ξαφνικά καταστροφικά χτυπήματα «cobra crisis», όπως στην περίπτωση της Ρόδου. Γεγονότα ακραία και ξαφνικά, ικανά να καταστρέψουν μια τουριστική σεζόν στο ξεκίνημά της, βρίσκουν τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν έπειτα από ένα τέτοιο χτύπημα ελλείψει ρευστότητας. Το νέο περιβάλλον απαιτεί αμεσότητα στην αντιμετώπιση των ξαφνικών κρίσεων από καιρικά φαινόμενα και γρήγορη στήριξη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί η ταχύτερη ανάκαμψή τους, να μη χαθεί η τουριστική περίοδος και να μην τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητά τους. Η πολιτική των μικροεπιδομάτων στους πληγέντες μακροχρόνια θα εκτοξεύσει τον δημοσιονομικό προϋπολογισμό σε βαθμό μεγαλύτερο του ασφαλιστικού. Πρέπει να υπάρξουν κίνητρα και ενισχύσεις από την κυβέρνηση για καινοτόμα, υβριδικά, ισχυρά και άμεσα στην αποπληρωμή ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, που θα προστατεύουν την τουριστική επιχείρηση και την εθνική οικονομία μέσω των αντασφαλίσεων.
• Μάθημα έβδομο. Το θερινό μοντέλο διακοπών και η εποχικότητα των μηνών Ιουνίου – Αυγούστου θα χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο από αβεβαιότητα (πυρκαγιές, βροχές, καύσωνες, υγρασία) και θα βαίνει με μειούμενη ελκυστικότητα και αποδοτικότητα. Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες της Pesata, μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,5° C στη μεσογειακή λεκάνη θα μειώσει τον εισερχόμενο τουρισμό κατά 1% και θα μειώσει τα έσοδα κατά 1 δισ. ευρώ, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Χρειάζεται άμεσα ο σχεδιασμός για την επέκταση της τουριστικής περιόδου.
Advertisement
• Μάθημα όγδοο. Παρακολούθηση, πρόβλεψη και αμεσότητα. Τα ελάχιστα Integrated Destination Resort της χώρας, όπως το Costa Navarino, έχουν δημιουργήσει συστήματα πρόβλεψης, αποτροπής και έγκαιρης αντιμετώπισης των εκατοντάδων πυρκαγιών που λαμβάνουν μέρος στις εκτάσεις τους, αποτελώντας με αυτόν τον τρόπο παράγοντα εμπόδισης της ερημοποίησης των περιοχών τους. Αντίστοιχα συστήματα, όπως είναι η Διαχείριση Πληροφοριών Κλίματος με Λογισμικό για την Πρόβλεψη Αλλαγών του Καιρού, του Κλίματος, μπορούν να εφαρμοστούν σε αρκετά σημεία της χώρας.
• Μάθημα ένατο. Ανάγκη για αλληλέγγυο ανταγωνισμό. Κράτος και ιδιωτικός τομέας πρέπει να δημιουργήσουν έξυπνα προγράμματα ανθεκτικότητας και αντοχής. Η ακύρωση μαζικών ταξιδιωτικών προγραμμάτων οδηγεί σε κλειστές τουριστικές επιχειρήσεις, σε καθυστέρηση των επενδύσεων και σε μακροχρόνια μειωμένη ανταγωνιστικότητα προορισμών. Η δημιουργία αλληλέγγυων δικτύων επιχειρήσεων δύναται να αποκτήσει εφαρμογή για τις σύγχρονες μικρές και πολύ μικρές τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας μας. Η δημιουργία ενός Αποθεματικού Ταμείου Αλληλεγγύης ειδικού σκοπού στο πρότυπο του ATOL των Βρετανών tour operators θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη σημαντικό εργαλείο.
• Τελευταίο μάθημα προς όλους μας είναι η αλληλεγγύη που επέδειξαν οι Ροδίτες προς τους επισκέπτες που φιλοξενούνται. Αλληλεγγύη κυρίως από κατοίκους οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το τουριστικό επάγγελμα. Είναι η ίδια αλληλεγγύη που επιδεικνύουμε είτε πρόκειται για τουρίστα είτε για μετανάστη είτε για οποιονδήποτε συνάνθρωπο το έχει ανάγκη. Αλληλεγγύη και φιλοξενία αποτελούν το διαχρονικό ισχυρό brand της χώρας.
* Ο κ. Σωτήρης Βαρελάς είναι επίκουρος καθηγητής Στρατηγικής Τμήματος Τουριστικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Χρησιμοποιούμε cookies στον ιστότοπό μας για να σας προσφέρουμε την πιο σχετική εμπειρία, απομνημονεύοντας τις προτιμήσεις σας και επαναλαμβανόμενες επισκέψεις. Κάνοντας κλικ στο "Αποδοχή όλων", συναινείτε στη χρήση ΟΛΩΝ των cookies. Ωστόσο, μπορείτε να επισκεφτείτε τις "Ρυθμίσεις cookie" για να παράσχετε ελεγχόμενη συγκατάθεση.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.